Techniki pracy terapeutycznej

Podstawowym zadaniem terapii Gestalt jest poszerzenie świadomości, zwiększenie elastyczności, zdolności do rozpoznawania swoich własnych potrzeb, przyjmowania tego co naprawdę służy oraz odrzucania tego co dobre nie jest; zamiana tego co „muszę…, powinnam…, trzeba…, wypada…, wszyscy i zawsze tak robią…” w „CHCĘ i NIE CHCĘ”. 
Celem jest osiągnięcie równowagi ciała i umysłu oraz spójności w obszarze myśli, uczuć i zachowań. 

Brak samoświadomości utrudnia doświadczanie siebie w teraźniejszości i powoduje zawieszenie pomiędzy trudnymi zazwyczaj wspomnieniami z przeszłości i budzącymi obawy wyobrażeniami i wizjami na temat przyszłości.

Klient trafia często do gabinetu w stanie kryzysu egzystencjalnego, w poczuciu braku sensu dotychczasowych działań, braku satysfakcji, wrażeniu frustracji, braku spełnienia.
Podczas spotkania, terapeuta Gestalt towarzyszy Klientowi i zachęca go do skierowania swojej uwagi na „tu i teraz”, pomaga w identyfikowaniu i nazywaniu emocji, myśli, fantazji i wynikających z nich działań.

Terapeuta zachęca Klienta poprzez tzw. dialog egzystencjalny, do podejmowania decyzji, dokonywania wyborów i jednocześnie czuwa, by były to działania autonomiczne, a nie pod wpływem nacisku czy przymusu. Gestaltysta stwarza okazje do poszukiwań, eksperymentów, w których Klient sam sprawdza, co jest dla niego odpowiednie, a co nie. 
Głównym założeniem pracy w terapii Gestalt jest idea, że organizm sam wie co dla niego najlepsze i dąży do samoregulacji, a wszystkie niedostatki, zaburzenia i przeszkody obniżają efektywność tego procesu.

Główną formą pomocy terapeutycznej w nurcie Gestalt jest praca indywidualna lub praca indywidualna na tle około 10 osobowej grupy. Dodatkową korzyścią pracy w grupie, jest możliwość uzyskania informacji zwrotnej. Informacja taka, polega na wypowiadaniu przez pozostałych uczestników swoich przeżyć czy myśli, których doświadczali podczas pracy. Często indywidualne spotkanie jednego uczestnika uruchamia proces uświadamiania u kolejnej osoby i stymuluje ją do podjęcia własnego tematu.

Techniki pracy są nieograniczone i są raczej zbiorem wspólnych pomysłów terapeuty i klienta. Zależą od twórczości i kreatywności, stopnia gotowości, etapu terapii.

Najbardziej popularne techniki w Terapii Gestalt to:

Zasada „teraz” – przenoszenie opowieści o problemie czy sprawie z przeszłości do teraźniejszości. Klient zachęcany jest do opowiadania w czasie teraźniejszym, dopytywany jest o to, co teraz, w danej chwili czuje, co myśli, co ma ochotę zrobić tu i teraz w aktualnej sytuacji. Zapraszany jest do przekształcenia myśli i słów w działanie.

Zasada „Ja i Ty” – Klient proszony jest o zwracanie się bezpośrednio do osoby, o której lub do której mówi. Dopytywany jest o  emocje, jakich w danej chwili doświadcza. Przy tej okazji często okazuje się, jak wiele komunikatów wyrażamy „nie wprost”, jak wiele uogólnień stosujemy, np.: „człowiek zawsze tak ma”, „ludzie zawsze tak mówią”.

„Kontinuum świadomości” – to podstawowa technika pracy w terapii Gestalt. Polega na nieintelektualnym doświadczaniu samego siebie w danej chwili, na „zdawaniu sobie sprawy” z sensorycznych wrażeń: co teraz widzę, jakie dźwięki do mnie docierają, jak się teraz czuję, jaki jest mój oddech, czy doświadczam napięć…

„Dialog między różnymi częściami siebie” – jest to próba integracji, dwóch zazwyczaj skrajnych części osobowości np. bierna i aktywna, grzeczna i niesforna, nieśmiała i ekshibicjonistyczna. Uczestnik wciela się raz w jedną, „wyostrzoną” część siebie, prowadzi dialog z drugą, później następuje zmiana.

„Rozmowa z pustym krzesłem” – Klient wypowiada różne, niewypowiedziane dotychczas zdania, myśli, pretensje, żale do wyobrażonej osoby. Pozwala to na domknięcie „niezakończonych spraw” z przeszłości oraz identyfikację niewyrażonych uczuć, które pochłaniają niepotrzebnie naszą energię w teraźniejszości.